Bokashi: wat is het en hoe maak je het?


"Goed organisch gefermenteerd materiaal", dat is wat de term bokashi betekent. Het is namelijk een Japanse techniek waarbij je keuken- en tuinafval luchtdicht laat fermenteren en zo een voedingsrijke stof krijgt voor je tuin. Hier komt, in tegenstelling tot composteren, geen CO2 bij vrij! Hoe het werkt en wat je ervoor moet doen lees je hieronder!

  1. Wat is fermenteren?
  2. Wat heb je nodig?
  3. Stappenplan
  4. Wat kan je met de bokashi doen?
  5. FAQ

1. Wat is fermenteren?

Als iets fermenteert, wordt de stof door bacteriën, schimmels en gisten (ook wel Effectieve Micro-organismen genoemd) omgezet in een ander voedingsmiddel. Dit gebeurt bijvoorbeeld ook bij druiven wanneer je er wijn van maakt.

Tijdens het fermentatieproces van bokashi wordt gft-afval omgezet in voeding voor de bodem van je tuin. De Effectieve Micro-organismen gaan aan het werk met het organische afval en zorgen ervoor dat er veel nieuwe voedingsstoffen in ontstaan.

2. Wat heb je nodig?

Voor het maken van je eigen bokashi heb je luchtdichte emmers nodig. Er bestaan speciale bokashi-emmers die je vanwege het compacte formaat gewoon in een keukenkastje of op je balkon kunt plaatsen. Doordat ze luchtdicht zijn, komen er geen vliegjes of ander ongedierte op af.

Naast de emmers heb je bokashi-starter nodig. Dit zijn tarwezemelen die van tevoren al gefermenteerd zijn, waardoor er speciaal geselecteerde Effectieve Micro-organismen in aanwezig zijn die ervoor zorgen dat het fermentatieproces gestart wordt.

Verder is het handig om een tool te hebben waarmee je de inhoud wat aan kunt stampen, een bakje om bokashi-sap op te vangen en last but not least: gft-afval! Dit kan bestaan uit keukenafval (gekookt en ongekookt, inclusief kaas- en vleesresten) en tuinafval.

Benodigdheden:
  • Bokashi-emmers
  • Bokashi-starter met schepje
  • Aanstamper
  • Opvangbakje voor sap
  • Je eigen gft-afval

3. Stappenplan - Zo maak je zelf bokashi:



1

Onderin de bokashi-emmer zit een rooster. Verdeel hierover ongeveer 20 gram bokashi-starter.
2

Snijd je keukenafval in kleine stukjes van maximaal 5 cm. Hierdoor zal het proces sneller verlopen.
3

Doe je gesneden keukenafval in de emmer. Eén laag hiervan is dan zo’n 5 cm hoog.
4

Verdeel over deze laag keukenafval 20 gram bokashi-starter. Dit kun je dus zien als een soort lasagne-techniek: starter – afval – starter.
5

Druk vervolgens het geheel stevig aan en sluit de emmer goed af met de deksel.
6

Doorloop deze stappen totdat de emmer vol is. Zodra deze vol is begin je aan de tweede emmer terwijl de inhoud van de eerste emmer nog twee weken fermenteert.
7

Na een week fermenteren kan er sap getapt worden. Doe dit vervolgens dagelijks!
8

Als bokashi na ongeveer twee weken fermenteren klaar is, ruikt het zoetzurig. Het uiterlijk is als het goed is nauwelijks veranderd, maar ook als er een dun schimmellaagje overheen zit is de bokashi nog goed. Lees hieronder wat je met het sap en de bokashi kunt doen.

4. Wat doe je met het sap en de bokashi zelf?


Bokashi-sap


Bokashi-sap is een voedingszuur dat zeer rijk is aan allerlei nuttige stoffen voor planten. Je kunt het dus goed als plantenvoeding gebruiken voor je binnen- en buitenplanten. Het is zeer belangrijk om dit te verdunnen met 100 delen water, anders ‘verbranden’ de plantenwortels! Het sap is het meest effectief als het net getapt is.

Heb je te veel sap voor je planten? Gebruik het dan onverdund als natuurlijke reiniger/ontstopper voor de afvoer van wasbakken en toilet.

In de bodem

De bokashi zelf kun je verwerken in de bodem door een geultje of gat van ongeveer 10 cm diep te graven en de bokashi daarin te scheppen. Je kunt 1 kg bokashi per 1 m2 rekenen. In voedingsarme gronden kun je tot 2 kg per m2 verwerken.

Zorg ervoor dat de bokashi onder een laagje grond ligt en twee weken de tijd krijgt om te verteren voordat je er iets in zaait of plant. Doe je dit te vroeg, dan heb je kans dat de zaadjes of plantenwortels ook nog gaan fermenteren. Bij warmer weer verteert de bokashi sneller dan bij koud weer.

In potten en bloembakken

Maak bokashi tot een soort potgrond door dit in een aardewerken pot te mengen met aarde. Zet dit een paar weken tot maanden omgekeerd op de bodem, zodat regenwormen de pot in kunnen en de aarde beter maken. Ook in bloembakken kun je de bokashi met (pot)grond mengen om de bodem een opfrisser te geven. Ook hierbij geldt: wacht twee weken met het planten van zaadjes en bloemen, zodat ze niet meefermenteren met de bokashi.

Wil je de bokashi tussen bestaande planten toevoegen? Zorg er dan voor dat de bokashi op minstens 10 cm afstand van de wortels terechtkomt.


Bij compost

Bokashi kan ook bij de compost! Het versnelt en verrijkt het composteerproces, ideaal!



Aan de slag:


Veelgestelde vragen

Wat zijn Effectieve Micro-organismen?

Effectieve Micro-organismen bestaan uit bacteriën, schimmels en gisten. Deze zetten de ene voedingsstof om in een andere. De organismen in bokashi-starter zijn zorgvuldig geselecteerd voor een optimaal fermentatieproces.

Wat mag er in de bokashi-emmer?

  • Groente- en fruitresten, rauw en gekookt
  • Vlees en vis, rauw en gekookt
  • Planten- en bloemenafval
  • Zuivel, zoals kaas en dikke yoghurt
  • Eierschalen, botjes en graten
  • Papieren theezakjes en koffiedik
  • As en asresten (beperkt, en goed verdeeld)
  • Brood (beperkt)
Wat je er beter niet in kunt doen zijn: papier, vloeibare resten, grote botten en restjes met schimmel/rot.

Hoeveel emmers heb ik nodig?

Het is het meest handig om twee bokashi-emmers te gebruiken. De ene emmer is dan vol en kan aan het fermentatieproces beginnen terwijl je in tussentijd de andere emmer vult. 

Er zit een dun schimmellaagje op mijn bokashi, wat nu?

Dat is niet erg! Soms ontstaat dat schimmellaagje wel en soms niet. Zo lang het maar een dun laagje is, is de bokashi nog goed.

Wat zijn de voordelen van bokashi?

Er zijn veel voordelen van bokashi, waaronder:
  • Bokashi zet keuken- en tuinafval om in voeding voor de tuin
  • Afgesloten is het geurloos, dus trekt het geen vliegjes of ander ongedierte aan
  • De temperatuur blijft hetzelfde, waardoor er geen CO2-uitstoot plaatsvindt
  • Bokashi zorgt voor een gezondere bodem, waardoor planten beter groeien
  • Bokashi beschermt de grond tegen schadelijke bacteriën en schimmels

Bekijk ook


Composteren of fermenteren: wat is het verschil?
Raak je in de war van deze termen en wil je weten wat het verschil is? Wij hebben het antwoord voor je!

Lees meer